Pabianice

Pabianice to miasto w samym centrum Polski, w województwie łódzkim. Ze stolicą województwa łączą się przedmieściami oraz międzymiastową linią tramwajową tworząc wspólną aglomerację. Miasto liczy około 70 tysięcy mieszkańców i posiada ciekawą historię, związaną głównie z kapituła krakowską. Z Pabianic wywodzi się tez wielu znanych artystów i sportowców, w tym były selekcjoner reprezentacji Polski Paweł Janas, olimpijka Jadwiga Wajsówna, dyrygent Henryk Debich, pianista Karol Nicze, a także zespół rockowy Ploretaryat.

Historia

Za początki powstania miasta uważa się przełom X i XI wieku. Nad rzeką Dobrzynką powstała wówczas mała osada chłopska. Dokument lokacyjny wydany został przez Władysława Łokietka pod koniec XIII wieku, ale nie wynika z dokumentów, czy zezwalał od na powstanie miasta na prawie niemieckim. Przywilej ten uzyskali członkowie kapituły, która na miejsce powstania ośrodka wybrała wieś Pabianice. Początkiem była budowa kościoła św. Mateusza. Z czasem dodano tez prawo urządzania targów. Wtorkowe i piątkowe targi trwają do dziś i znane są nawet w odległych regionach. Pod koniec XIV wieku Pabianice posiadały prawa miejskie, a rozwijały się pod egida kościoła do około XVII wieku, kiedy to rozpoczęło się pasmo klęsk. Negatywny skutek wywarły wojny szwedzkie, pożary, epidemie, które zahamowały złoty wiek miasta. Najbardziej znaczący był wiek XVI, kiedy to powstała większość dzisiejszych zabytków, w tym dwór obronny, wspomniany już kościół, przytułek i kilka innych obiektów. Po II rozbiorze miasto weszło w skład Prus, ale późniejsze włączenie w obręb Księstwa Warszawskiego sprawiło, że miasto stało się poważnym kandydatem na ośrodek przemysłu włókienniczego.

Pabianice przemysłowe

Pozytywnie wpłynęło to na rozwój Pabianic, które w okresie zaledwie stu lat zwiększyły liczbę ludności czterdziestokrotnie, stając się drugim ośrodkiem bawełnianym w kraju. Powstały wówczas fabryki Krusche i Ender (bawełna) i Kindler (wełna) a także fabryka papieru, chemiczna i inne. Zakłady chemiczne stały się początkiem do powstania późniejszej farmaceutycznej Polfy. Rozwój przemysłu, to także rozwój infrastruktury. Powstają nowe kościoły oraz nowoczesny szpital. W 1900 roku rusza tramwaj do Łodzi, klub sportowy oraz linia kolejowa. Na rozwój miasta negatywnie wpłynęła wojna, która doprowadziła do licznych zniszczeń, dewastacji fabryk. W okresie między wojennym nastąpił ponowny rozwój, zarówno w kierunku przemysłowym, jak i kulturalno-oświatowym. Po drugiej wojnie, okupionej kolejnymi zniszczeniami i prześladowaniami ludności żydowskiej dość szybko odbudowano dawne zakłady oraz powstało kilka nowych, o dużym znacznie dla kraju, w tym Pamotex, Pabia, Polam czy Polfa.

Zabytki główne

Najstarszym zabytkiem Pabianic jest Kościół Świętego Mateusza. Powstał on w XIV wieku z inicjatywy arcybiskupa gnieźnieńskiego. Przez prawie dwieście lat funkcjonował, jako świątynia drewniana, a w XVI wieku przebudowano go na obecny murowany kościół. Kościół budowano pięć lat przy udziale i finansowaniu przez kapitułę. W świątyni znajdują się pamiątkowe tablice i nagrobki postaci z XVI wieku. Po wielkim pożarze w połowie XVIII wieku kościół odbudowano i dodano dwa dzwony: Stanisław i Mateusz. Drugi pożar wpłynął na kolejną przebudowę około stu lat później. W wyniku tego dzisiejszy kościół łączy w sobie cechy przejściowe z gotyku do renesansu. Drugim niezwykle ważnym, a zarazem pięknym zabytkiem Pabianic jest zlokalizowany w zachodniej części miasta dwór obronny kapituły krakowskiej, określany powszechnie jako zamek. Wzniesiono go w latach 1565-1571, ale przez wieki przechodził różne przebudowy. Przez stulecia stanowił on siedzibę władz kościelnych, coraz bardziej się rozbudowując i umacniając, od XVIII wieku był siedzibą władz pruskich, potem fabrykantów pabianickich, dziś jest to miejsce lokalizacji Muzeum Miasta Pabianic. Według legendy dwór z kościołem miał być połączony podziemnym tunelem, którym do świątyni chodziła niewiarygodnie szpetna księżniczka Pabianka. Architektonicznie jest to obiekt późnorenesansowy, z cegły, na planie prostokąta o wymiarach 18 na 13 metrów, jednopiętrowy, zwieńczony attyką.

Inne obiekty zabytkowe

Poza dwoma głównymi zabytkami w Pabianicach jest jeszcze kilka innych świątyń i budynków świeckich, które warto odwiedzić. Kościół Najświętszej Marii Panny powstał pod koniec XIX wieku na „gliniankach”. Jego budowę rozpoczęto już w 1900 roku. Ten monumentalny kościół o wysokości 67 metrów zbudowany jest na planie krzyża i prezentuje styl neogotycki. Jest to najwyższa budowla w mieście. Kościół ewangelicko-augsburski pochodzi z 1832 roku, ponieważ rozpoczęte wcześniej prace przerwano z uwagi na bagnisty teren. Warte uwagi jest wnętrze kościoła. Ołtarz posiada dwie kondygnacje, z których wyższa jest amboną. Obiekty świeckie związane są głównie z przemysłem włókienniczym. W Pabianicach znajdują się doskonale zachowane zabudowania zakładów Krusche i Ender, w tym potężna przędzalnia, dziś mieszcząca sklepy i punkty usługowe, biuro główne, czyli dawny kantor zakładów, pałac Enderów przy ul. Zamkowej, drewniany Dom Tkacza, dawny Hotel „Pod złotą kotwicą”, budynek dworca PKP, dawne kino „Luna”. Na uwagę tez zasługują pabianickie cmentarze z wieloma zabytkowymi kapliczkami i nagrobkami.

Informacje ogólne

Powierzchnia 32,99 km²
Ludność 69,6 tys
Gęstość 2 115 os./km²
Prawa miejske 1297 rok

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies